تحقیق تاثیر نوع قلمه تیمار IBA و نوع بستر در ریشه زایی قلمه پایه GF677

پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی رشتهعلوم باغبانی (M. Sc)

بررسی تاثیر نوع قلمه، تیمار IBA و نوع بستر در ریشه زایی قلمه های پایه GF677

چکیده

استفاده از دورگه های بین گونه ای در جنس آلوسا به عنوان پایه برای تعدادی از درختان میوه هسته دار به ویژه هلو و بادام از چندین دهه قبل مورد توجه قرار گرفته است. GF677 بیشتر به عنوان یک پایه مناسب برای بادام و هلو برای برطرف کردن کلروز ناشی از خاک کاربرد دارد و سالانه 7 تا 8 میلیون اصله از این پایه در اروپا تکثیر می شود. با توجه به مزایای تکثیر غیر جنسی، در این تحقیق، تاثیر بسترهای مختلف آلی و معدنی و تیمارهای متفاوت ایندول بوتیریک اسید و همچنین تاثیر اندازه قلمه در ریشه زایی قلمه های پایه GF677 در شرایط مه افشان و پاگرما در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح خرد شده (اسپیلت اسپیلت پلات) با پایه کاملاً تصادفی با چهار بستر مختلف آلی و معدنی کوکوپیت، پیت ماس، پرلایت و ماسه به نسبت حجمی صددرصد و دو نوع قلمه 20 سانتی متری و تک بند و در پنج سطح ایندول بوتیریک اسید در سه تکرار انجام شد. بدین ترتیب در چهل ترکیب تیماری مورد آزمایش قرار گرفتند.

مقایسه میانگین داده ها با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال 1 و 5 درصد انجام گردید و برتری قلمه 20 سانتی متری، بستر کشت پرلایت از لحاظ درصد ریشه زایی و بستر کشت کوکوپیت را از لحاظ تعداد ریشه، مقدار کلروفیل، تعداد بند، تعداد برگ، طول ریشه، ارتفاع و طول بند نسبت به سایر بسترهای کاشت تائید گردید هر چند تفاوت معنی دار بین دو بستر مشاهده نشد. در این آزمایش هیچ نوع بستری به طول بند، وزن تر ریشه و طول ریشه اختلاف معنی داری نداشت. در خصوص سطوح IBA، غلظت ppm100 نسبت به سایر سطوح برتری داشت. حداکثر درصد ریشه زایی، مقدار کلروفیل، تعداد برگ، طول ریشه، طول بند ر این سطح اتفاق افتاد. حداکثر وزن تر و خشک ریشه در سطح ppm50 از ایندول بوتیریک اسید مشاهده شد.

تاثیر متقابل بستر کشت سطوح IBA هیچ اثر معنی داری بر درصد ریشه زایی، تعداد ریشه، کلروفیل، تعداد بند، تعداد برگ، ارتفاع و طول ریشه نداشت. حداکثر وزن تر و خشک ریشه در بستر پیت ماس در سطح ppm50 ازIBA و حداکثر طول بند در بستر کوکوپیت در سطح ppm 100، IBA مشاهده شد. با توجه به اینکه تمام قلمه های ریشه دار شده از نوع 20 سانتی بودند. هیچ یک از قلمه های تک بند ریشه دار نشد.

واژه های کلیدی: GF677، IBA، بستر، قلمه، ریشه زایی.

مقدمه

در میوه کاری نوین و صنعتی امروزه پایه پیوندی در میزان تولید اقتصاد باغ، پیرایش و عمر درختان، برداشت محصول و در پایان در مدیریت باغ نقش اساسی و تعیین کننده ای را ایفا می نماید. در واقع نیمی از پیکره درخت را پایه تشکیل می دهد که درون خاک قرار گرفته و پس از احداث باغ قابل تعویض و بهبود نمی باشد. از این نظر گزینش پایه مناسب برای یک رقم و برای شرایط اقلیمی و خاکی یک منطقه همانند گزینش رقم پیوندی دارای اهمیت است. شناخت اهمیت پایه های درختان میوه در میوه کاری نوین باعث شده است تا پایه های متعددی با ویژگی های مطلوب از جمله داشتن قابلیت افزایش رویشی، پا کوتاهی و مقاومت به تنش های محیطی، خاکی و بیماریها معرفی و در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرند.

در برنامه های بهنژادی پایه ها برای جمع آوری ویژگی های مطلوب در یک پایه به طور معمول اقدام به تلاقی بین گونه ای می نمایند.تلاقی بین گونه ای در جنس پرونوس در طبیعت به طور اتفاقی و طی چند دهه اخیر به صورت تلاقی های کنترل شده معمول بوده است به طوری که درون این جنس پایه های بینگونه ای بسیار ارزشمندی برای درختان میوه هسته دار و بادام بدست آمده است.

استفاده از دورگه های بین گونه ای در جنس آلوسا به عنوان پایه برای تعدادی از درختان میوه هسته دار به ویژه هلو و بادام از چندین دهه قبل مورد توجه قرار گرفت. ...

...

فهرست مطالب

عنوانصفحه

چکیده ...................1

فصل اول کلیات

مقدمه .................….3

بررسی منابع ..................5

1-1- ازدیاد ................…5

1-1-1- تعریف و اهمیت ازدیاد ............……5

1-1-2- ازدیاد رویشی ..............…5

1-1-3- دلایل ازدیاد رویشی .............…6

1-1-4- ازدیاد به وسیله قلمه ...............6

1-2- هلو ................……7

1-2-1- منشأ هلو و انتشار آن ..............7

1-2-2- گیاه شناسی هلو ..............7

1-2-3- پایه ها ...............……8

1-2-4- نیازهای محیطی................8

1-2-4-1- نیازهای دمایی و نور ............……8

1-2-4-2- خاک ...............…9

1-2-4-3- نیاز آبی ..............……..9

1-3- بادام ................…..9

1-3-1- منشا بادام و انتشار آن .............9

1-3-2- گیاه شناسی بادام .............…..10

1-3-3- پایه ها ...............….11

1-3-4- نیازهای محیطی .............…….12

1-3-4-1- نیازهای دمایی و نور ............….12

1-3-4-2- نیاز آبی ..............……12

1-3-4-3- خاک ................12

1-4- هیبرید هلو بادام GF677 ...........……..13

1-4-1- موارد استفاده از پایه و منابع آن ............13

1-4-2- مزایای اصلی هیبریدهای دورگه هلو بادام GF677 .......14

1-4-2-1- مقاومت به خاک های آهکی ............14

1-4-2-2- قدرت رشد ..............14

1-4-2-3- سیستم رشد بذری ............…….14

1-4-2-4- مقاومت به کمبود آهن .............14

1-4-2-5- مقاومت به خشکی ............…….15

1-4-2-6- افزایش محصول ...............15

1-4-2-7- مقاومت به بیماری ها ............…15

1-4-3- موانع اصلی پایه ی دورگه هیبرید هلوبادام GF677 ......…..15

1-4-4- روشهای مختلف تکثیر پایه ی هیبرید هلوبادام GF677 .....……..16

1-4-5- اثرات فیزیولوژیک اکسین .............16

1-4-6- روش های کاربرد اکسین ..............17

1-4-6-1- روش فروبری در محلول رقیق ..........……17

1-4-6-2- روش فروبری در محلول غلیظ (فروبری سریع) .......……17

1-5- محیط کشت ریشه زایی ............……..18

1-6- بسترهای کشت ..............…18

1-6-1- پرلایت ...............…18

1-6-2- پیت ...............…….19

1-6-3- کوکوپیت ..............……..19

1-6-3-1- موارد مصرف کوکوپیت ...........……..20

1-6-3-2- خصوصیات زیستی کوکوپیت ..........……..20

1-6-3- 3- خصوصیات فیزیکی کوکوپیت ..........…..21

1-6-4- ماسه ...............……21

فصل دوم مواد و روش ها

2- مواد و روش ها ..............…….29

2-1- محل انجام آزمایش .............……30

2-3- تهیه و آماده سازی مواد آزمایش ...........….30

2-4- تهیه بسترهای کشت .............…..31

2-5- انتقال قلمه به بستر کشت ............……32

2-6- بسترهای کشت ..............…32

2-7- سمپاشی ...............…..32

2-8- شمارش و اندازه گیری .............33

2-8-1- اندازه گیری خصوصیات بستر ...........…33

2-8-2- اندازه گیری خصوصیات رشدی ..........……..34

2-8-2-1- اندازه گیری شاخص کلروفیل برگ .........……..34

2-8-2-2- تعداد ریشه در قلمه و درصد ریشه زایی ........……..34

2-8-2-3- اندازه گیری میانگین طول ریشه در قلمه .........35

2-8-2-4- تعداد برگ..............…35

2-8-2-5- تعداد بند شاخه تشکیل شده ............36

2-8-2-6- ارتفاع گیاه در زمان داده برداری ..........….36

2-8-2-7- میانگین طول بندها ............…….36

2-8-2-8- وزن تر و خشک ریشه .............36

2-9- تجزیه آماری ..............…….37

فصل سوم نتایج و بحث

3- نتایج و بحث...............….38

3-1- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی بستر ..........……39

3-2- تجزیه واریانس ساده و مقایسه میانگین صفات .........39

3-2-1- شاخص کلروفیل .............…..39

3-2-2- درصد ریشه زایی .............….41

3-2-3- ارتفاع قلمه در زمان داده برداری ..........……..43

3-2-4- تعداد ریشه در قلمه ..............44

3-2-5- تعداد بند در قلمه .............….47

3-2-6- تعداد برگ ..............……47

3-2-7- طول ریشه ..............……49

3-2-8- طول بند ................50

3-2-9- وزن تر و خشک ریشه ............…..51

نتیجه گیری کلی ..............……..58

پیشنهادات ................59

پیشنهادات برای تحقیقات بعدی ..............59

منابع و مآخذ ...............……..60

چکیده انگلیسی ...............….69