پایان نامه بررسی فرهنگ سازمانی حاکم و ویژگیهای آن

بررسی فرهنگ سازمانی حاکم و شناسایی و شناخت ویژگیهای اصلی آن در شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی

مقدمه:

با بررسی روند تدریجی و تکاملی مدیریت امور کارکنان و اداره انسانی در دهه های 1970 و 1980م به نگرشی برخورد می نمائیم که مقوله فرهنگ را به عنوان عنصر اصلی در مباحث مدیریت منابع انسانی مطرح نمودند.

توجه به فرهنگ سازمانی به طور نسبی توسط متخصصان رفتار سازمانی مطرح شد، اما بستر اصلی آنرا باید در مطالعات تجربی سازمان یافت.

یکی از این نوع کارها، ارائه کتاب هنر مدیریت ژاپنی توسط پاسکال و آتوس می باشد. این مطالعه به راز موفقیت ژاپنی ها بر مبنای خلق فرهنگ سازمانی قدرتمند که بین کارکنان، مدیران، و کارکنان به تعامل تأکید داشته و ناشی از علایق مشترک در کسب کمال سازمانی می باشد، اشاره دارد.

مطالعه دیگر کتاب در جستجوی کمال پیترز و واترمن می باشد. آنان به این نتیجه رسیدند که رهبر نه تنها جنبه های ملموس و منطقی سازمان نظیر ساختار و فن آوری را ایجاد می کند بلکه باید خالق ایدئولوژی ها، عقاید، زبان، مراسم و شعائر باشد. اهمیت فرهنگ تابد آنجاست که عنوان می کنند موفقیت هر عمل و رفتاری در سازمان بسته به همسویی آن با هنجارهای فرهنگی دارد، در غیر اینصورت محکوم به شکست است، در صورت عدم تطابق و سستی فرهنگ بایستی به تغییر ارزش های آن همت گمارد.

مفاهیم فرهنگ و فرهنگ سازمانی

فرهنگ culture به معنای ارزش ها، هنجارها، سنتها، آداب و رسوم که این ویژگی ها در جوامع انسانی متفاوت است. ما با فرهنگ به دنیا نمی آییم، بلکه در اجتماعی به دنیا می آییم که خود فرهنگش را به ما می آموزد. ما فرهنگ را از کسان دیگری که در اطراف ما یا در محیط هستند، یاد می گیریم. در واقع فرهنگ اکتسابی است و به وجوه مشترک انجام کار در یک جامعه خاص دلالت دارد. این وجوه عواملی چون نحوه تغذیه افراد، پوشش، احترام به یکدیگر و تربیت فرزند را در بر می گیرد. ترکیب این عوامل باعث می شود که مثلاً فرهنگ کانادا و پاکستان متمایز از انگلستان و الجزایر باشد.

هر چند استعمال فرهنگ در متون علمی جامعه شناسی و انسان شناسی امروز از وسعت و گستردگی بسیاری برخودار است، اما معانی جدید فرهنگ (culture) با معانی پیشین آن ارتباط چندانی ندارد . واژه فرهنگ ریشه لاتین دارد و به معنای کشت و کار یا پرورش است و هنوز در اصطلاحات کشاورزی (Agriculture) و باغداری به همان معنا به کار می رود. در زبان های رومانیایی و انگلیسی تا دیر زمانی واژه تمدن(civilizations) را به جای فرهنگ به کار می بردند و از آن، معنای پرورش، بهسازی، تهذیب، پیشرفت اجتماعی استنباط می کردند از نیمه قرن هجدهم، فرهنگ در مفهوم جدید آن به کار می رود.

مدیریت فرهنگ سازمان

مدیریت سازمان را می توان به صورت شناخت و استفاده بهینه از فرهنگ موجود، تغییر با تضعیف باورها و هنجارهای ناخواسته، تقویت باورها، ارزش و هنجارهای خواسته و تثبیت فرهنگ مطلوب خلاصه نمود. فرهنگ سازمانی بر روی تمام جنبه های سازمان تأثیرمی گذارد. افرادی مانند بارنارد، فلیپ سلزینگ، پیترز و واترمن بیان می دارند که وظیفه اساسی مدیریت شکل دهی و حمایت ارزشهای اساسی فرهنگ سازمانی است. در واقع نقش اساسی رهبران سازمان را هدایت ارزشها در سازمان می پندارند. حتی برخی دانشمندان عملکرد عالی را با دستیابی و حاکم نمودن ارزش ها و اهداف متعالی در سازمان می سنجند

مدیریت فرهنگ سازمانی فرایندی است که به طور مداوم به شناسایی فرهنگ موجود و فرهنگ مطلوب سازمانی پرداخته و به منظور تغییر فرهنگ موجود و توسعه و پرورش ارزشها و الگوهای رفتاری مطلوب، اقدام می شود. این فرایند تحت تأثیر فرهنگ محیط سازمانی نیز می باشد که در شکل شماره 3 نشان داده شده است.

اولین اقدام در مدیریت فرهنگ سازمانی، بررسی و شناسایی فرهنگ سازمانی موجود است. به منظور تغییر فرهنگ موجود و پرورش فرهنگ مطلوب باید الگوی فرهنگ سازمانی مطلوب تبین شده باشد. پس از شناسایی فرهنگ موجود و فرهنگ مطلوب باید به مقایسه این دو چارچوب پرداخته شود. تغییر و پرورش فرهنگ سازمانی شاید مهم ترین و مشکل ترین مرحله در فرایند مدیریت فرهنگ سازمانی باشد. ...

انواع فرهنگ سازمانی (تقسیم بندی های رایج فرهنگ سازمانی)

اگر چه تاکنون در ارائه تعریفی مشخص از فرهنگ سازمانی اتفاق نظر بین صاحب نظران بوجود نیامده است، اما برخی محققان کوشیده اند تا فرهنگ های سازمانی مختلف را طبقه بندی کنند. تا به عنوان ابزاری برای مقایسه آن ها استفاده نمایند.

فرهنگ حاکم و خرده فرهنگ

فرهنگ حاکم نمایانگر ارزش های اصولی است که اکثریت اعضای سازمان در آن ها مشترک یا سهیم می باشند هنگامی که ما درباره فرهنگ سازمانی صحبت می کنیم، مقصود و نظر ما فرهنگ حاکم است و آن یک زاویه ی بسیار باز یا دیدگاه جامعی است که از آنجا به فرهنگ سازمانی نگاه می شود که فرهنگ مزبور می تواند شخصیت متمایزی به سازمان بدهد.

اما هر سازمانی دارای یک فرهنگ حاکم (غالب) و تعدادی خرده فرهنگ یا زیر مجموعه های فرهنگی است.

فرهنگ غالب که در اکثریت قرار دارد، فرهنگی است که توسط اکثریت قریب به اتفاق اعضای سازمان پذیرفته شده و شامل یک سلسله هنجارها، ارزشها، باورها، نگرش های ویژه ای است که نقطه تمایز آن از سایر فرهنگ ها بوده و مشخصه فرهنگ نامیده می شود. پاره فرهنگ ها که در اقلیت بسر می برند توسط تعداد محدودی از اعضا مورد پذیرش و حمایت قرار می گیرند. اعضای سازمان می توانند به عضویت چندین پاره فرهنگ در آیند اما نمی توانند بیش از یک فرهنگ غالب را بپذیرند.

...

فهرست مطالب پایان نامه

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

عنوان تحقیق

بیان مسئله تحقیق

اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق

سؤالات تحقیق

متغیرهای عملیاتی تحقیق

تعریف عملیاتی واژه ها و مفاهیم

قلمرو تحقیق

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

مقدمه

مفاهیم فرهنگ و فرهنگ سازمانی

عناصر و مؤلفه های فرهنگ سازمانی

نحوه شکل گیری فرهنگ ها

بنیان گذاران سازمان

ابعاد معروف فرهنگ

عناصر اساسی فرهنگ سازمانی

راه های شناسایی فرهنگ سازمانی

تکوین فرهنگ سازمانی

انواع فرهنگ سازمانی (تقسیم بندی های رایج فرهنگ سازمانی )

فرهنگ حاکم و خرده فرهنگ

فرهنگ قوی و ضعیف

فرهنگ های مثبت و منفی

استراتژی و فرهنگ

فرهنگ انعطاف پذیری

فرهنگ مأموریتی

فرهنگ مشارکتی

فرهنگ بوروکراتیک

الگوهای اساسی تشریح فرهنگ سازمانی

مدل پارسونز

چارچوب اوشی

شیوه پیترز و واترمن

مدیریت فرهنگ سازمان

تأثیر فرهنگ بر عملکرد و اثربخشی سازمان

رابطه فرهنگ سازمانی با توانایی های مدیریت

تأثیر فرهنگ بر ساختار سازمانی

تأثیر فرهنگ سازمانی بر وظایف مدیریت

فرهنگ سازمانی و توسعه سازمانی OD

خلاصه ای از تحقیق مشابه انجام شده در ارتباط تقریباً نزدیک با موضوع

فصل سوم: طرح تحقیق

مقدمه

نوع روش تحقیق

جامعه آماری

حجم نمونه آماری

چگونگی تدوین پرسشنامه

روائی و پایائی پرسشنامه

شیوه جمع آوری اطلاعات

روش تجزیه و تحلیل داده ها

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

تجزیه و تحلیل

آزمون فرضیات

مقایسه شاخص های عوامل فرهنگ سازمانی

مقایسه نوع قدرت موجود در سازمان

مقایسه شاخص های شناخت سازمانی

مقایسه شاخص های جو سازمانی

مقایسه فرهنگ سازمانی به لحاظ کلیه مؤلفه ای مورد مطالعه

فصل پنجم: یافته ها و پیشنهادات

بحث و بررسی یافته

پیشنهادات

محدودیت های تحقیق

پیوست

ضمائم و منابع