پایان نامه موانع پیشرفت زنان در سطوح و پست های مدیریتی

در این پایان نامه سعی بر این است که موانع و مشکلاتی که زنان در رابطه با ارتقاء پست های مدیریتی در پیش روی دارند بررسی و راهکارها و پیشنهادهایی ارائه شود. امید که برنامه ریزان و سیاست گذاران فعالیت های همه جانبه و گستره هایی را در سراسر کشور در جهت فراهم آوردن بستر های مناسب جهت حضور و مشارکت حقیقی زنان و تقویت نقش مدیریتی و تربیتی آنان در خانواده و سطوح بالای جامعه فراهم آوردند.

بیان مسئله

زنان در آستانه قرن 21 متوجه شده اند که به منظور نشان دادن دانش و توان کاری خود، لزومی ندارد بیش از حد کار کنند و از اینکه مانند مردان نیستند، خود را مقصر بدانند. زنان امروز درک کرده اند که هم می توانند حرفه خود را داشته باشند و هم ویژگی های خود را حفظ کنند و نه تنها خود را با دنیای مردان وفق ندهند، بلکه شیوه های خاص خود را به جامعه بشناسانند. زنان ایران تلاش را آغاز کرده اند تا خود را تعریف کنند و ساختارهایی برای زندگی کاری که مناسب آن ها باشد؛ بیابند. زنان موقعیت مساوی را جستجو می کنند، نه موقعیت مشابه با مردان را.

شرط لازم برای دستیابی به توسعه واقعی و پایدار، بهره گیری از کلیه امکانات انسانی است. میزان توسعه هر کشوری رابطه مستقیمی با میزان بهره گیری از نیروهای بالفعل و بالقوه انسانی هر کشور دارد. در این راستا لزوم مشارکت زنان به عنوان نیمی از شهروندان جامعه از دیدگاه توسعه، بدین خاطر است که نیل به توسعه واقعی و پایدار را تسهیل می نماید. زیرا که امروزه توسعه، بدون بهره گیری از همه امکانات انسانی و دموکراسی، بدون به رسمیت شناختن حق برابر زنان با مردان، امکان پذیر نیست.

در طی دو دهه اخیر در کشورهای در حال توسعه، زنان بیش از گذشته وارد بازار کار شده اند. ورود به بازار کار، چه به دلخواه چه از روی نیاز، باعث گردیده تا زنان در عرصه اقتصادی-اجتماعی کشوری و بین المللی مسؤلیت بیشتری را به عهده گیرند. ولی افزایش مشارکت های زنان در کمیت های ارتقای آنها در کیفیت و دستیابی به پایگاه مدیریتی بوده است. نابرابری و تبعیض در فرصت های شغلی هم چنان باقی است. زنان فقط 30% به پست های اداری بالا رسیدند که از هر ده هزار نفر تنها سه نفر آنان به پست های مدیریتی کلان دسترسی پیدا کردند. نابرابری و تبعیض در مورد زنان، در رابطه با اعزام به خارج و بورس تحصیلی نیز دیده می شود. بیش از 90% به عنوان نماینده دانشگاه به هیچ مرکزی معرفی نشدند و 70%در طول خدمت خود هرگز در پست های اجرایی اشتغال نداشتند.

مدارک و شواهد نشان می دهد که زنان پیشرفت را متفاوت از مردان ادراک می کنند و کمتر پیشرفت می کنند. پژوهشگران، روان شناسان اجتماعی و جامعه شناسان در شگفتند که چرا زنان با تخصص های بالا کمتر وارد می شوند و در صورت ورود، کمتر موفق می شوند؟ آیا به خاطر توانایی کم، نیاز به پیشرفت پایین دارند یا گرفتار تبعیضند.

اهداف تحقیق:

• بررسی موانع پیشرفت زنان در سطوح مدیریتی

• بررسی موانع اجتماعی در عدم پیشرفت زنان در پست های مدیریتی

• بررسی موانع سازمانی در عدم پیشرفت زنان در پست های مدیریتی

• بررسی موانع رفتاری در عدم پیشرفت زنان در پست های مدیریتی

• بررسی دیدگاه کارکنان زن و مرد شهرداری تهران در عدم دسترسی به پست های مدیریتی

• بررسی موانع تاریخی در عدم پیشرفت زنان در پست های مدیریتی

• بررسی موانع ساختاری در عدم پیشرفت زنان در پست های مدیریتی

• بررسی موانع خانوادگی در عدم پیشرفت زنان در پست های مدیریتی

تاریخچه فعالیت های اجتماعی زنان

در جوامع ابتدایی زنان آغازگر کشت و کار بودند، فعالیتی که نظم و قاعده خاصی را می طلبید و مردان در اندیشه شکار، فعالیتی که هیچ نظم و قاعده ای نداشت، یعنی تقسیم کار به صورت جنسیتی از ابتدای شکل گیری جامعه بشری بصورتی بود که مردان را تابع هیچ مقررات خاصی نمی کرد، حتی بازده فعالیت آنان یک امر طبیعی و تصادفی بود. اما زنان مشغول کار منظم و برنامه ریزی شده ای بودند که باید در زمان خاص خودش به شکل های مربوط انجام می شد و هر گونه تأخیر در انجام فعالیت تأثیر مستقیم درنتیجه زحمات آنان داشت. در این دوران وظیفه ی زنان در امر معاش خانواده حیاتی تر بود پس حق آنان نیز بیشتر بود به همین دلیل و به دلیل توانایی زنان در امر تولیدمثل جوامع بدوی جوامعی زن سالار بودند. در دوران های بعد با افزایش جمعیت جوامع و شکل گیری کارخانجات عظیم و تولید بالا، الگوی کار تغییر کرد، امر تولید از مصرف جدا شد و مردان تولید کنندگان شدند، باید خارج از خانه به دنبال کار می رفتند و زنان مصرف کنندگان ظاهری ولی در واقع تولید کنندگانی بدون دستمزد و در داخل خانه. در خلال جنگهای اول و دوم جهانی با شرکت مردان در جنگ و آسیب پذیری این عده در مقابل حملات جنگ، تعداد زنان خانه دار افزایش یافت. کارخانجات خالی از کارگر، از زنان برای اشتغال دعوت کردند تا جای مردان را در امر تولید پر کنند این عاملی بود که زنان از خانه خارج شده و در کارخانه مشغول به کار با دستمزد شوند. البته این امر زمان زیادی دوام نیافت پس از جنگ مردان دوباره به کارخانجات برگشتند و مشاغل زنان را باز پس گرفتند و آن عده ای که در شغل خود باقی ماندند، در رده های پایین و بیشتر خدماتی جای گرفتند. از همین جا اشتغال زنان به عنوان یک شغل خدماتی به صورت فرهنگ اجتماع درآمد و امروزه هنوز شغل زنان در همین حد تمرکز یافته و زنانی که در رده های بالاتر و حتی مدیریت قرار می گیرند افرادی خارق العاده نگریسته می شوند که باید وظایف و امور زنان دیگر را هم انجام دهند و وظیفه مدیریتی خود را هم، حتی بیشتر و بهتر از مردان انجام دهند تا مورد اتهام بی صلاحیتی قرار نگیرند.

در ابتدای این بحث، باید هدف اصلاحات اجتماعی، که همان دستیابی به توسعه متوازن و پایدار می باشد به خوبی تبیین شود تا مشخص شود بهترین و کوتاه ترین مسیری که رسیدن به این مطلوب را تضمین می کند کدام است؟

وضعیت اشتغال زنان

اشتغال زنان یکی از اهرم ها ی موثر در توسعه و مشارکت اجتماعی آنها به شمار می رود. یکی از مشکلات اساسی فراروی زنان علیرغم افزایش سطح سواد و تحصیلات، ارتقاء سطح مهارت ها و تخصص هاست. علاوه بر روحیه عدم باور برخی زنان نسبت به توانمندی ها و شایستگی های خود در کنار نابرابری فرصت های شغلی موجب عدم دسترسی آنان به پست های مدیریتی به ویژه در سطح کلان می شود. به طوری که در سرشماری سال 1375 تعداد شاغلان مرد بیش از 7 برابر شاغلان زن بوده است. با آنکه نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل می دهند، لیکن سهم زنان در کل اشتغال کشور در سال اخیر کمتر از 10% بوده است.

مرور وضعیت کمی اشتغال زنان در ایران نشان می دهد، با وجود افزایش 20 میلیونی جمعیت زنان از سال 1335 تا 1375، یعنی از حدود 9 میلیون نفر به 29 میلیون نفر نسبت اشتغال زنان از رشدی که متناسب با این افزایش باشد برخوردار نبوده است و تحول چندانی در جمعیت زنان شاغل رخ نداده است

فهرست مطالب پایان نامه

فصل اول:

طرح مسأله

مقدمه :

بیان مسئله

سوالات پژوهش:

اهمیت و ضرورت تحقیق:

ضرورت تحقیق:

اهداف تحقیق:

فصل دوم:

مرور بر ادبیات تحقیق

مقدمه:

تاریخچه فعالیت های اجتماعی زنان

تعریف توسعه

بررسی جایگاه زنان در فرایند توسعه

نظریه های توسعه برای زنان

نظریه رفاه

نظریه برابری

نظریه فقر زدایی

نظریه کارآیی:

نظریه توانا سازی

شاخص های اساسی توسعه

شاخص توسعه انسانی:

شاخص توسعه مرتبط با جنسیت (GDI)

شاخص توانمندی جنسیتی (GEM)

اشتغال و زنان

نگاهی به وضعیت اشتغال زنان

مشکلات زنان در اشتغال

نگاهی به وضعیت زنان در ایران

مروری بر ادبیات نظری پژوهش

چارچوب نظری تحقیق

نظریه میل به تبعیض(Taste of Discrimination)

نظریه های کلاسیک و نئوکلاسیک در رابطه با کار زنان

دیدگاههای مربوط به اشتغال زنان

نگرش های مربوط به پیشرفت نکردن زنان در مدیریت

نظریه سقف شیشه ای

مدل تحقیق

مروری بر پژوهش های انجام شده

جدول توسعه جنسیتی در ایران:

جدول مقایسه کشورها:

جدول توانمندی جنسیتی در ایران:

فصل سوم:

روششناسی تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

جامعه آماری

حجم نمونه و شیوه نمونه گیری

فرضیه های تحقیق

فرضیه های اصلی پژوهش:

فرضیه های فرعی پژوهش:

تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و متغیرهای تحقیق

تعاریف نظری:

تعاریف عملیاتی :

ابزارها و روشهای جمع آوری داده ها و اطلاعات

قابلیت اعتبار (روایی) و اعتماد (پایایی) ابزار اندازه گیری

فنون تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

فصل چهارم:

یافته های تحقیق

مقدمه

یافته های توصیفی

نتایج مربوط به بافت نمونه آماری

جنسیت

سن

وضعیت تاهل

سابقه خدمت

میزان تحصیلات در زمان استخدام

رشته تحصیلی در زمان استخدام

میزان تحصیلات در حال حاضر

رشته تحصیلی در حال حاضر

نتایج مربوط به نظرات پاسخگویان

موانع پیشرفت زنان در سطوح مدیریتی

موانع اجتماعی:

موانع تاریخی

موانع مذهبی

موانع سازمانی

موانع ساختاری

موانع فرهنگی

موانع فردی

موانع خانوادگی

موانع شخصیتی رفتاری

نمودارها

یافته های تحلیلی و استنباطی

آزمون فرضیه های تحقیق

نتایج حاصل از آزمون فرضیه های اصلی تحقیق

نتایج حاصل از آزمون فرضیه های فرعی تحقیق

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

نتیجه گیری

پیشنهادها

پیشنهادهای رفع موانع ساختاری

پیشنهادهای رفع موانع اجتماعی

پیشنهادهای رفع موانع فردی

پیوست

منابع