پایان نامه جایگاه انرژی در سیاست خارجی چین در قبال ایران

اهداف تحقیق:

- شناخت جایگاه مقوله انرژی در مناسبات جمهوری اسلامی ایران و چین

- شناخت نقش انرژی ایران در رقابت های فی مابین قدرت های بزرگ.

- ارائه راهکار مناس جهت توسعه مناسبات اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و چین.

هدف کاربردی:

در این پژوهش سعی بر آن شده راهکار و رهیافت جدید جهت سیاست خارجی ایران و چین از زاویه و نگاه دیگر بررسی که امید است در وزارت خارجه مورد استفاده قرار گیرد.

معرفی

هدف از این پژوهش بررسی جایگاه انرژی در سیاست خارجی چین در قبال جمهوری اسلامی ایران است. که در این پژوهش به بررسی اهمیت انرژی، امنیت انرژی، شکل گیری روابط متقابل کشورها بر اساس انرژی، سیاست خارجی و جایگاه انرژی در آن و جایگاه انرژی در روابط کشورها بالاخص ایران وچین مورد بررسی قرار گرفت که با فرض این که انرژی در سیاست خارجی چین در قبال جمهوری اسلامی ایران به دلیل توسعه فزاینده اقتصادی، رقابت های ژئواکونومیک با قدرتهای بزرگ و فرصت های به وجود آمده ناشی از تحریم های اقتصادی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران می باشد.

نتیجه ای که از این پایان نامه به دست آمده است که سیاست خارجی چین در قبال ایران با تعدیلات و تغییراتی متناسب با اهداف خود و نوع کنش گری بازیگرانی همچون آمریکا به عمل آمده است، چینی ها تفکیکی در رابطه خود با ایران قائل هستند و آن هم این است که روابط تجاری و فناوری خود را با ایران گسترش دهند و به طور طبیعی این روابط پیشرفت کند. اما این پیشرفت به معنای آن نیست که روابط دو کشور در حوزه سیاسی و حوزه استراتژیک هم پیشرفت کند. بنابراین تا زمانی که فشارهای بیرونی از جمله قطعنامه های سازمان ملل و وضعیت موجود در روابط ایران و غرب وجود داشته باشد روابط ایران و چین در سطح سیاسی پیشرفت چندانی نخواهد داشت.

واژگان کلیدی:

انرژی- سیاست خارجی- تحریم- ایران - چین- جایگاه انرژی

اهمیت انرژی در معادلات جدید بین الملل

تحولات جهانی در دهه اخیر موجب توجه بیشتر به توسعه شده است. ظهور قدرت های جدد اقتصادی، اهمیت رفاه عمومی و رقابت قدرت ها و کشورها در عرصه اقتصاد، مصرف انرژی در جهان را افزایش داده است. عدم تناسب روز افزون میان تولید و مصرف انرژی در سطح جهانی، امنیت انرژی را که سال ها در حاشیه مباحث امنیت بین المللی قرار داشت، به متن این مباحث وارد کرده است. نماد این موضوع، رایزنی ها و مذاکرات ماه های اخیر در سطوح مختلف و توجه بیشتر کشورهای صنعتی به اطمینان از تأمین انرژی و تضمین امنیت آن می باشد.

یکی از مهم ترین حوزه های ظرفیت ساز در روابط این دو کشور، حوزه انرژی است؛ حوزه ای که بی شک مهم ترین نقش را در پویایی این روابط ایفا کرده است. ظرفیت بالقوه همکاری دو جانبه روابط ایران و چین در عرصه انرژی گسترده است و در صورت تحقق می تواند پیامدهای مثبت سیاسی و امنیتی داشته باشد. به همین دلیل از دیدگاه چین، ایران می تواند از اصلی ترین تأمین کنندگان امنیت انرژی این کشور در منطقه خاورمیانه باشد. یکی از دلایلی که ایران مورد توجه آنهاست، این است که ایران کمتر زیر نفوذ کشورهای غربی و به ویژه آمریکا قرار دارد. همان گونه که ایران هم بنا به دلایل فشار و محدودیت و تحریم های یک جانبه و چندجانبه از سوی کشورهای غربی، به خصوص آمریکا مجبور به حرکت در راستای گسترش روابط با چین برآمد؛ که البته روابط دو کشور دارای فراز و نشیب های مختلفی بوده است. اما با توجه به منافع اقتصادی و راهبردی دو کشور، ایران اکنون مرکز ثقل مهمی در ساختار امنیت انرژی چین محسوب می شود. رشد سریع اقتصادی چین باعث شد تا این کشور در سال 1993 با وجود آنکه پنجمین تولید کننده نفت در جهان به شمار می رفت، به صف وارد کنندگان انرژی بپیوندد. ...

روابط ایران و چین بعد از انقلاب

پس از انقلاب اسلامی نیز وضعیت چین به عنوان کشوری مستقل، غیر متعهد و آسیایی که نه تنها سابقه استعمارگری نداشت بلکه خود نیز مدت ها تحت استعمار بود، می توانست انگیزاننده خوبی برای توسعه روابط باشد. کمی بعدتر به دنبال تسخیر سفارت آمریکا از سوی دانشجویان پیرو خط امام (ره)، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ای را برای تحریم ایران مطرح کرد که چین را بر سر دوراهی قرار داد؛ از سویی روابط ایران و چین به تازگی بهبود یافته بود و رای مثبت چین به تحریم ها می توانست پایانی بر روند تازه آغاز شده باشد و از سوی دیگر روابط ایالات متحده و چین هم به تازگی گرمتر شده بود و مخالفت با این تحریم ها می توانست آمریکایی ها را ناراضی کند؛ اما چین در این دوراهی، ایران را برگزید و از تأیید قطعنامه تحریم خودداری کرد. در تداوم این روابط از سوی جمهوری اسلامی ایران آیت الله هاشمی رفسنجانی اولین مقام رسمی بود که پس از انقلاب در 1362 به پکن سفر کرد و این سفر نقطه ی عطفی در روابط دو جانبه و موجب گسترش آن شد. ...